Dla chłopaków - niezależnie od płci i wieku, czyli "Magiczne lata" McCammona

Po przeczytaniu „Magicznych lat” miałem rzadko występujące u mnie pragnienie, by książkę zacząć czytać na nowo. Zapętlić się w świecie przedstawionym, nie rozstawać się z bohaterami. Po prostu zacząłem tęsknić. A mój „potencjometr tęsknoty” nigdy mnie nie oszukuje – to powieść wybitna.

Nie, nie wybitna w znaczeniu „noblowskim”, to nam na szczęście nie grozi. Interesuje nas to, czego od zawsze w powieściach szukaliśmy – trwoga, piękno, ból, przygoda, fascynacja, śmierć, śmiech, tajemnica… To, co oferowały średniowiecznym chłopcom opowieści o rycerzach okrągłego stołu. To, za czym tęsknili małoletni wielbiciele twórczości Karola Maya. Interesuje nas to korzenne przeżycie, empatyczny wstrząs, jakiego doznajemy, gdy obserwujemy losy postaci, z którymi możemy się utożsamić lub, nawet to, postaci, którymi sami kiedyś byliśmy. To powieść dla chłopaków – niezależnie od płci i wieku.

Książka ta zbiera w sobie to, co decyduje o zaistnieniu fundamentalnego aktu zachwytu literaturą. Dyskretnie wprowadzona fantastyka sąsiaduje z bolesnym realizmem, cudowność świata dzieci rozsadzana bywa raz po raz bezwzględnością i okrucieństwem tego samego świata rówieśników. Pretensjonalna kategoria „magii” zyskuje w tej powieści swoje zastosowanie – to naprawdę magiczna książka przywracająca wiarę w potęgę fantazji, niewinności, bohaterstwa, przyjaźni. To opowieść o świecie, który umarł, by żyć we wspomnieniach. Historia kraju lat dziecinnych, który dawno przestał fizycznie istnieć, ale przeszedł w niezniszczalną przestrzeń idei, gdzie żyje "niezaburzony wypadków strumieniem."

Dziecinnie łatwo pisać o dzieciństwie, ale rzadko komu udało się dzieciństwo wpisać w tak bajeczną ilość kontekstów: Ameryka, lata 60, małe miasteczko, grupka przyjaciół, tajemnicze morderstwo, filmy klasy B, komiksy, segregacja rasowa, rasowi kryminaliści, oddech kapitalizmu, pierwsze zauroczenia płcią przeciwną, magia voo doo… Zestaw jest imponujący i gdyby ktoś chciał upiec z tego tort, miałby nielichy problem, by całość była strawna, a między zębami nic nie zgrzytało.

McCammon wirtuozersko komponuje swoją symfonię. Wszystko idzie w parze z wszystkim. Kilka gorzkich prawd ręka w rękę z naiwną wiarą w potęgę literatury i samego aktu pisania mogącego zatrzymać proces erozji naszych wspomnień o światach dzieciństwa.

Cóż, być może to przede wszystkim powieść o pamiętaniu. I, co gorsze, o tym, że kształtująca nas przeszłość być może była jedną wielką fikcją, burzliwą fantasmagorią, która nigdy nie miała miejsca, a cała nasza historia jest tak naprawdę przez nas wymyślana w samym akcie wspominania.